 AN OTTOMAN ASTRONOMER OSMANLI’DA 582 ASTRONOMİ BİLGİNİ VARDI ! IRCICA tarafından Türkçe, İngilizce ve Arapça olarak üç dilde hazırlanan Osmanlı Astronomi Literatürü Tarihi’ndeki istatistiki verilere göre Osmanlı tarihinde astronomi ile ilgili eser yazan toplam 582 astronom yaşadı. Bunların asırlara göre dağılımı ise şöyle: XV. yüzyılda 25, XVI. yüzyılda 85, XVII. yüzyılda 100, XVIII. yüzyılda 152, XIX. yüzyılda 128, XX. yüzyılda 66 (1923’e kadar). Yaşadığı devir tesbit edilemeyen müellif ise 26. Osmanlı astronomlarının menşei hakkındaki bilgiler de son derece dikkat çekici: İstanbul yüzde 12.2, Balkanlar yüzde 6.8, Anadolu yüzde 27.2, Suriye yüzde 10, Irak yüzde 4.2, Hicaz yüzde 2.2, Yemen yüzde 1.9, Mısır yüzde 21, Magrib yüzde 5.8, İran yüzde 5.2, Ortaasya yüzde 2, Kırım-Kafkasya yüzde 1.2 oranlarında eleman yetiştirmiş bu bilime. Osmanlı astronomi müelliflerinin yazdıkları eser sayısı da toplam 2438 olarak tesbit edilmiş. Bunlardan 52 adedi XV. yüzyılda, 300’ü XVI. yüzyılda, 190’ı XVII. yüzyılda, 344’ü XVIII. yüzyılda, 267’si XIX. yüzyılda, 222’si XX. yüzyılda yazılmış. 1.375 eserin de yazıldığı tarih belirlenememiş. Osmanlı geleneğinde tevazuun bir örneği olarak yazılan esere imza konulmama adeti vardı. İşte astronomi alanında kitap yazanlardan 1041’i de bu geleneğe uyup eserlerine imza koymamışlar. Bu projenin çok büyük bir girişim olduğunu vurgulayan Bilim Dergisi Nature “Neticede abidevi bir eser ortaya çıkmış bulunuyor. Bu eser bize Osmanlı bilim faaliyetlerinin gerçek boyutları hakkında doğru bir fikir vermekle kalmıyor, bugüne kadar klişeleşmiş bulunan görüşleri de tersine çeviriyor. Bu eser bütün dünyada İslam bilim tarihi üzerinde çalışanların sevinçle karşılayacakları devasa bir çalışma.” #osmanlı #ottoman #astronomi #bilim #science #turkish #tarih #history | 
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder